منشور
بلوچ نشنل موومنت(BNM)
برنامہ ھا:
برای تشکیل فعال نمودن ملت بلوچ بطور سیاسی و ایدؤلوژیک وبرای برگرداندن آزادی ملی بلوچ برنکات ذیل تلاش می گردد۔
1.بلوچ نشنل موومنت برای برگرداندن استقلال و آزادی ملی بلوچ بر طبق منشور ملل متحد تحت ایدؤلوژی نشنلیزم مبارزہ و تالش مینماید۔
2.بلوچ نشنل موومنت تقسیم بندی غیر قانونی سرزمین بلوچ را کہ توسط قدرت ہای استعماری تقسیم گردیدہ، رد مینماید و وحدت ملی را بر اساس تاریخ، جغرافیہ، لسان و فرہنگ سرازنو تشکیل دادہ برای در آوردن تمام مناطق بلوچستان تحت یک پرچم واحد و برای متحد نمودن آن مبارزہ مینماید۔
3.بلوچ نشنل موومنت ھیچ وقت بخش از ساختار سیاسی، پارلمانی، نظامی و استعماری ریاست ہای قابض کہ بر بلوچستان مسلط گریدہ اند، نخواہد بود۔
4:۔بلوچ نشنل موومنت برای برگرداندن آزادی ملی بلوچ در تالش و مبارزات آزادی خواہی برای تشکیل یک جبہہ متحد تحت استندردہای نظری، ایدؤلو ِژیک و انقلابی با احزاب فعال مشترکاََ مبارزہ مینماید.
5.۔بلوچ نشنل موومنت برای پیشرفت ہای ملی، سیاسی، اقتصادی، فرہنگی و تعلیمی ملت بلوچ نظر بہ عدالت اجتماعی،جمہوریت و تشکیل ساختار سیاسی و اجتماعی مبنی بر پیشرفت و ترقی تلاش مینماید۔
6.۔بلوچ نشنل موومنت زبان بلوچی را بہ حیث زبان ملی بہ رسمیت شناختہ و برای ترویج زبان ادبیات بلوچی و براہوی اقدام مینماید و در بلوچستان برای ایجاد یک جامعہ با سواد و بہ وجود آوردن سیستم ہای آموزشی و پرورشی درزبانہای مادری تلاش مینماید۔
7.بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان قوانین استعماری را کاملاََ از بین بردہ بہ عوض آن برای پیادہ ساختن سنت ہا، ارزشہا و رسم و رواجہای مثبت بلوچ اقدام جدی نمودہ و قوانین ہماہنگ با قوانین منشور جہانی حقوق بشر را روی دست می گیرد۔
8.۔بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان تعصبات مذہبی، تروریزم فرقہ ای و تنفر قبیلہ ای و لسانی را کاملاََ از بین بردہ در جامعہ بلوچ برای ترویج و تثبیت وحدت و ہمبستگی ملی تلاش مینماید۔
(1) اغراض و مقاصد:
براساس آزادی ملی،بلوچ نشنل موومنت برای برگرداندن قدرت و حاکمیت ملی بہ حالت اول آن تلاش و مبارزہ مینماید,این حزب مداخلات و تسلط کشور ہای قابض و بیگانہ و محروم بودن ملت بلوچ از قدرت و حاکمیت ملی شان را ساختار جبری کشور ہا و قدرتھای قابض دانستہ و حاکمیت استعماری، سیاسی و اجتماعی مسلط بر مردم بلوچ را علت اساسی عقب ماندہ گی سیاسی، اجتماعی و فرہنگی ملت بلوچ میداند۔و برای پیشرفت و ترقی ملی،سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرہنگی و تعلیمی مردم بلوچ این حزب تلاش مینماید تا این ملت را از استبداد و
مداخلات جبری فعلی و از سیستم استعماری کاملاََنجات دھد۔
(2) برنامہ ہای اقتصادی ملی:
بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان اقتصاد ملی را بر اساس اقتصاد مخلوط (Economy Mixed)استوار نمودہ از مشترک گذاشتن سرمایہ و ملکیت ملی و خصوصی برای تشکیل یک جامعہ مرفع تلاش مینماید و پالیسی ہای ذیل را روی کار میگیرد:
1.بلوچ نشنل موومنت منافع سیاسی، اقتصادی و فرہنگی ملت بلوچ را از ہرنوع اثرات و خسارات منفی کشور ہای استعمار گر حفظ نمودہ برای رشد و انکشاف آزادانہ و مستقل تلاش مینماید۔
2.۔بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان بقای نفوذ اقتصاد فیودالی و سرمایہ داری را از بین بردہ بر اساس تقاضا و نیازمندی ہای ملی برای پیشرفت و انکشاف صنعت و زراعت کار میکند و برای رسیدن بہ این ہدف روند مشارکت برای بہبودو توسعہ اقتصاد و معاش کارمندان، کارگران، کسبہ کاران، تاجران، کشاورزان و ماہی گیران را روی کار آوردہ برای حفظ حقوق آنہا اقدام مینماید وہمرا با صنعت کاری ملی صنعت کاری خصوصی را نیز تشویق مینماید.
3.۔بلوچ نشنل موومنت با در نظرداشت منافع ملی بلوچ تمام آن سرمایہ گذاری ہای داخلی و خارجی، تجارت، شرکت ہای چند ملیتی و معاہدات کہ بدون رضایت و موافقت مردم بلوچ توسط دشمن معاہدہ گردیدہ اند، منسوخ نمودہ سرمایہ گذاری ہای غیر سودمند را ممنوع قرار میدہد۔
4.۔بلوچ نشنل موومنت سرمایہ گذاری تمام شرکت ہای چند ملیتی و کمپنی ہای سرمایہ گذار مالی با نظام و سیستم مالی ملی ہماہنگ گردیدہ صنعت ملی از اثرات منفی سرمایہ گذاری استعماری حفظ میگردد۔
5.۔بلوچ نشنل موومنت برای توسعہ و انکشاف صنایع ملی، محصولات و واردات خارجی کنترول میگردد و یک پالیسی خود کفا و خود بسندہ اتخاذ میگردد۔
6.۔بلوچ نشنل موومنت بخش عامہ در عرصہ صنعت تشویق میگردد و تمام بانک ہای ملکی و غیر ملکی، کمپنی ہای بیمہ و ادارات بزرگ مالی ملی توسط سیستم مالی بانک مرکزی ملی باہم پیوند دادہ میشود۔
7.۔بلوچ نشنل موومنت انحصارات بزرگ را دلسرد نمودہ سرمایہ گذاری ہای میانہ و کوچک تشویق میگردد، برای رقابت با کشورہای پیشرفتہ و انکشاف مساویانہ صنایع و صنعت کاری در بلوچستان بہ سرعت توسعہ دادہ میشود و با کشور ہای خارجی روابط دوستانہ تجارتی و اقتصادی بوجود آوردہ میشود۔
8.بلوچ نشنل موومنت برای استفادہ بیشتر از وسایل معدنی، صنایع معدنی تأسیس میگردد و بعد از خاتمہ دادن بر انحصارات و اجارہ داری ہا مسؤلیت این وسایل بہ دوش دولت سپردہ میشود۔
9.۔بلوچ نشنل موومنت برای اکتشاف و توسعہ ذخایر گاز در بلوچستان اقدامات ویژہ روی دست گرفتہ میشود و استفادہ بیجا، توزیعات و تقسیمات لا موازن و نامناسب آن کنترول میگردد۔در تمام شہر ہا و دہکدہ ہای بلوچستان گاز فراہم میگردد تا صنایع پیشرفت کند و شہروندان مواد احتراقی مورد نیاز و ضرورت منازل خویش را بہ قیمت ارزان بدست بیآورند۔
10.۔بلوچ نشنل موومنت برای دریافت و توسعہ ذخایر تیل و استفادہ از آن اقدامات جدی روی کار گرفتہ میشود و بعد از استفادہ کامل ازاین ذخایر و با تکمیل ضروریات داخلی کشور محصوالت نفتی بخارج صادر گردیدہ تبادلہ کالا صورت میگیرد۔
11.۔بلوچ نشنل موومنت برای دریافت و استخراج منابع معدنی زیر زمینی بلوچستان از قبیل تیل، گاز، ذغال سنگ، یورانیم،آہن، سلفر،مس، طال، نقرہ، گچ، کرومایت، و غیرہ با در نظر داشت منافع ملی بلوچ با ممالک پیشرفتہ جہان معاہدہ میگردد۔
12.۔بلوچ نشنل موومنت برای پیشرفت صنایع معدنی (industries Mining) اقدامات جدی عملی میگردد،و برای توسعہ و انکشاف آن ماشین آلات جدید فراہم میگردد۔
13.۔بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان برای نجات یافتن از روابط زراعتی فرسودہ و پسماندہ حکومت شبہ فیودالی اقوام قابض و برای ہماہنگ ساختن اقتصاد زراعتی با تقاضا و نیازمندی ہای عصر جدید در بلوچستان پالیسی ہای اصالحات زراعتی روی دست گرفتہ میشوند، و حد ملکیت زمین ہای زراعتی آبی حد اقل پنجاہ ہکتار و حد ملکیت زمین ہای للمی و بارانی از نظر تولیدات فی واحد تعین میگردد، و تمام زمین ہای لا مزروع بہ تناسب حد ملکیت بین کشاورزان بی زمین تقسیم میگردد۔
14.۔بلوچ نشنل موومنت برای توسعہ و انکشاف صنایع زراعتی بہ این صنعت رتبہ صنعتی و میکانیزہ دادہ میشود۔برای کشاورزان ماشین آلات زراعتی (تراکتور، کود کیمیاوی، ادویہ جات، غلہ جات اصلاح شدہ) بطور رایگان توزیع میگردد وہیچ نوع تکس و مالیات از آنہا گرفتہ نمیشود۔
15.۔بلوچ نشنل موومنت برای رشد و افزایش محصولات زراعتی بہ دہقانان و کشاورزان قرضہ ہای بدون سود و کمک مالی صورت میگیرد، برای تشویق و تحفظ حقوق آنہا قانون سازی میشود و برای ایشان حق ایجاد شورا ہای اجتماعی وجمعیت ہا دادہ میشود۔
16.۔بلوچ نشنل موومنت ذخایر آبی توسعہ دادہ میشود و برای بہتر ساختن سیستم کانالایزیشن و آبیاری وسایل آبی زیر زمینی بہ دسترس قرار دادہ میشود، و برای ذخیرہ نمودن آب سیلابہا در تمام دریاہا و نہر ہا بند ہای بزرگ ذخیروی تعمیرنمودہ و از آن برای کشت و زراعت استفادہ صورت میگیر۔
17.۔بلوچ نشنل موومنت امکانات و سہولت ہای اساسی چون کار، وظیفہ، تعلیم و تربیہ، محل اقامت، تداوی و سہولت ہای دیگر را حق اساسی و قانونی ہر شہروند دانستہ و برای سپردن این مسؤلیت بہ دوش دولت اقدام جدی میشود۔
18. برای ایجاد یک سیستم جدید مالیاتی از نظام مالیاتی ممالک پیشرفتہ جہان استفادہ بہ عمل میآٍید و برای افزایش منابع عایداتی یک مرکز تحقیقاتی اقتصاد دانان و متخصصین اقتصاد بوجود آوردہ میشود تا برای تشکیل یک جامعہ مرفع مصرف سرمایہ اقصاد ملی را در کار ہای پیشرفتہ تر برنامہ ریزی نماییم۔
(3) ماہیگیری و منابع بحری:
1۔ برای توسعہ و ترقی ماہیگیری و منابع بحری قرضہ ہای بدون سود تحت یک شرایط آسان، آلات جدید (کشتی،موتور وجال ماہیگیری و آلات دیگری) کہ باعث نسل کشی حیات بحری نگردد برای ماہی گیران فراہم میگردد،و آموزش و تربیہ فنی آنہا سازماندہی خصوصی میگردد،در تمام مناطق ساحلی بندرگاہ ہا اعمار میگردد و برای بستہ بندی محصولات بحری از سیستم ہای جدید و مدرن بستہ بندی کار گرفتہ میشود، ہمچنان برای حفظ محصولات فابریکہ ہا و سردخانہ ہای معیاری ساختہ میشود، و برای صادر نمودن تولیدات بحری بہ ممالک خارجی و ہمجوار ضمانت خرید و فروش در سطح ملی و بین المللی دادہ میشود۔
2. جامعہ تعاونی(society cooperative) را تأسیس نمودہ فارم ہای ماہیگیری ساختہ میشود و حفظ حقوق اقتصادماہیگیران تضمین میگردد۔
(4)حفظ و نگہداری از مواشی و جنگلات:
1. برای افزایش نسل حیوانات و انکشاف مالداری فارمہا ساختہ میشود، برای ارایہ نمودن امکانات حقوقی و اساسی بشری بہ جمعیت عشایری (کوچی) اقدامات جدی صورت میگیرد و برای آنہا امکانات چون: برق، آب آشامیدنی، محل اقامت، تعلیم و تربیہ، خدمات صحی، ترانسپورت، و فرصت ہای شغلی فراہم میگردد، و برای افزایش نسل حیوانات بہ فارمہای دامداری، مالداری و مرغداری رتبہ صنعتی دادہ میشود، ہمچنان امکانات گرفتن قرضہ ازبانک ہا نیز فراہم میگردد۔
2. حیات جنگلات حفاظت میگردد برای حفاظت از چراگاہ ہای طبیعی، حیات وحش، و پرندہ گان و برای توسعہ جنگلات قانون سازی میگردد و پارک ہای ملی نیز تأسیس میگردد۔
3. برای توسعہ سیاحت، ساحات تفریحی زیبا و جذاب ساختہ میشود و بخش سیاحتی نیز صنعتی میگردد و این بخش یک منبع مہم عایداتی ملی قرار دادہ میشود۔
(5)مواصلات:
1. با استوار نمودن منابع حمل و نقل ترانسپورتی مطابق تقاضا و احتیاجات عصر جدید، یک سیستم جدید ترانسپورتی نظر بہ وضعیت جغرافیایی بلوچستان ایجاد میگردد۔یک شبکہ وسیع برای سرک ہا، پل ہا، خط آہن و سیستم مواصلاتی بحری، ہوای و خطوط جدید آہن ساختہ میشود تا بتوانیم با اعمار شبکہ ہا تمام مناطق بلوچستان راباہم وصل نمائیم۔
2. از طریق تکنالوژی اطلاعاتی جدید، آلات جدید الکترونیکی و تکنالوژی کمپیوتری بلوچستان را بہ جہان وصل مینماییم و برای سازگار نمودن آن با نیازمندی ہای عصر جدید، ادارت آراستہ شدہ با تکنالوژی جدید آموزشی باکیفیت جہانی اعمار میگردد.
(6) برنامہ ہای آموزشی:
1. بہ تعلیم یا آموزش نظام استعماری در ادارات تعلیمی خاتمہ دادہ میشود۔با در نظرداشت نیازمندی ہای ملی و تقاضتای عصر جدید، برنامہ ہای آموزشتی ترتیب دادہ میشود کہ در آن ساینس، تکنالوژی، تاریخ و تمدن ملی و ارزشھای مثبت ملی با توجہ خان در نظر گرفتہ میشوند تا برای آموزشگاہ ہای بین المللی نیز قابل پذیرش باشند۔
2. سیستم ہای تعلیمی کہ بر اساس طبقہ و تجارت استوار اند کاملاََ از بین بردہ میشوند و برای تمام شتروندان امکانات یکسان سیستم تعلیمی و تحصیلی فراہم میگردد۔در روستاہا و دہکدہ ہا مراکز آموزشی اساسی تأسیس میگردد و فراگیری تعلیم و تربیہ برای ذکور و اناث الی مقطع لیسانس در مؤسسات دولتی بصورت رایگان فراہم میگردد۔
ّ(7)فرہنگ و تمدن:
1.برای دریافت و حفاظت از میراث ہای تاریخی و فرہنگی بلوچ اقدامات جدی روی کار گرفتہ میشود.
2. برای تشویق شاعران، ادیبان، محققین، کارشناسان فنی، موسیقی دانان و ہنرمندان زبان بلوچی و براہوی ادارات ویژہ تشکیل میگردد۔
3. برای پیشرفت و ترقی صنایع دستی یا دست دوزی (کشیدہ کاری) بلوچی اقدامات خان روی کار گرفتہ میشود۔
(8) سیاست خارجی آزاد، مثبت و بی طرفانہ:
1.۔بلوچ نشنل موومنت با اختیار نمودن سیاست خارجی آزاد، مثبت و خنثی (بی طرف) با اقوام جہان تحت اصول متقابل صلح آمیز بر اساس برابری و مساوات، روابط سیاسی، اقتصادی، تجارتی و فرہنگی را بوجود میآورد۔
2. با تمام کشور ہای ہمسایہ روابط دوستانہ و مسالمت آمیز بر قرار میگردد و یک پالیسی عدم مداخلہ در سیاست و امور داخلی ممالک ہمسایہ اتخاذ میگردد۔
3.بلوچ نشنل موومنت برای کسب ترقی و توسعہ اجتماعی، اقتصادی، جمہوری و بقای بشریت و تامین امنیت در سطح بین المللی با قوت ہای صلح دوست جہانی برای از بین بردن جنگ و جنگ افزار ہای ہستہ یی و کیمیاوی مبارزہ مینماید و کشور ہای کہ این گونہ سلاح ہای اتمی را کہ متیوان بہ پیمانہ وسیع سبب تخریبات و خسارات در زندہ گی انسانہا گردد، تولید نمایند و با منشور ملل متحد و قوانین بین المللی مخالفت نمایند مورد اختلاف قرار میدہد۔
4. بلوچ نشنل موومنت خلاف سیستم استعماری، نژاد پرستی و تبعیضات بہ ہر صورت ممکن مبارزہ مینماید،ممالک و جنبش ہای سیاسی کہ خلاف این قدرت ہا مبارزہ می نمایند، با آنہا ہمکاری مینماید۔
5.بلوچ نشنل موومنت تمام آن انقلاب و جنبش ہای آزادی بخش و استقلال طلبانہ ملی و قدرت ہای جمہوریت پسند کہ خلاف دشمن عمل میکنند، حمایت مینماید و حق آزادی ملی را حق طبیعی ہر ملت دانستہ این قانون را بحیث پایہ اصلی و اساسی برای پیشرفت و توسعہ اقتصادی، اجتماعی، صلح جہانی و بقای بشریت میداند۔
(9) حفظ و تجدید حقوق اساسی بشر، اجتماع و جمہوریت:
بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان برای شامل نمودن ساختار سیاسی و اجتماعی در الگوی جمہوریت ملی و برای حفظ و تجدید حقوق اساسی بشری، اجتماعی، و جمہوری بر نکات ذیل مبارزہ مینماید۔
1.بلوچ نشنل موومنت در بلوچستان برای ایجاد یک حکومت مردمی و تأسیس سیاست و اجتماع بہ طرز جمہوریت، مردم را سرچشمہ قدرت قرار دادہ و بہ ہر شہروند بدون تبعیض پوست و نژاد، دین و مذہب، و جنس و طبقہ آزادی یکسان را ضمانت می دہد تا ہر فرد بتواند در امورات داخلی حاکمیت ملی بلوچ سہم برابر و فعال داشتہ باشد،رتبہ بہ دست بیآورد، خود را کاندید نماید، آزادی بیان داشتہ و نظر خود را در امور مملکت داشتہ باشد۔
2. بنیاد و اساس پالیسی سیاسی سیاست جمہوری ملی بر سیستم دیموکراسی و جمہوری استوار میگردد کہ ضامن رفاہ، پیشرفت، بہبودی و خوشحالی مردم خواہد بود۔
3.۔حق رای دہی مردم توسط قانون یک فرد یک رای(رای دہندہ در انتخابات دارای حق یک رای بودہ و تنہا از جانب خود رای میدہد) تطبیق میگردد و این قانون مورد احترام قرار میگیرد،بہ عوض روش انتخاباتی جداگانہ'' رای دہی فرد بالغ '' کہ یک فرد بر اساس یک رای است قانون روش انتخاباتی '' مخلوط '' اختیار میگردد۔آزادی تحریر و تقریر، حق تشکیل احزاب و جمعیت ہا، حق رای دہی و اظہار نظر تضمین میگردد۔
4.۔تبعیض جنسی کاملاََاز بین بردہ میشود،برای حقوق مساوی و یکسان زن و مرد مبارزہ میگردد و عمل شرکت مساویانہ زنان در روند پیشرفت و تعمیر ملت بلوچ بہ اثبات رسانیدہ میشود۔
5.امکانات و سہولت ہای اساسی چون: وظیفہ، محل اقامت، امکانات صحی، تعلیم و تربیہ، خوراک و غیرہ بحیث حقوق اساسی دانستہ میشوند و در این زمینہ اقدامات جدی صورت میگیرد۔
6.۔حقوق اطفال کاملاََحفظ میگردد و آموزش، تعلیم و تربیہ، صحت و خوراک آنہا مورد توجہ خاص قرار میگیرد تا در پیشرفت، ترقی و تعمیر جامعہ منحیث اشخاص صحتمند و با صلاحیت و مسؤلیت یک نقش مثبت و فعال را بازی کنند۔
7.ادارات تعلیمی کہ بر اساس طبقہ و تجارت در فعالیت ہستند ممنوع قرار دادہ میشوند و بہ تمام شہروندان امکانات تعلیمی یکسان فراہم میگردد۔ فراگیری علم بصورت رایگان ضروری و اجباری قرار دادہ میشود وفراگیری علم را در زبانہای مادری منحیث حق اساسی دانستہ در ادارہ ہای تعلیمی رایج میگردد۔
8.۔در ہر شہر و دہکدہ بلوچستان مراکز صحی و آموزشگاہ ہای تعلیمی فنی و ساینسی تحت معیار ہای جدیدجہانی تأسیس میگردد۔
9.۔برای فراہم نمودن حقوق کارگران در قسمت تشکیل اتحادیہ، حق اعتصاب و معاملہ اجتماعی مبارزہ میگردد و مطابق منشور (ILO) بہ حق کارگران تحفظ بخشیدہ میشود و معاش آنہا نظر بہ تناسب گرانبودن اجناس تعیین میگردد۔
10.۔قوانین مناسب صنعتی برای فراہم نمودن امکانات تعلیمی و معالجوی بہ اطفال دہاقین و کارگران بوجود آوردہ میشود و برای داشتن یک محیط زیست بہتر و آسان نمودن شرایط کار اقدامات و نو آوریہای ویژہ بہ کار گرفتہ میشود۔
11.۔برای فراھم سازی عدالت وانصاف سیع بہ مردم قوہ قضائیہ ازادارہ ھای نظامی جدا و مستقل خواھد بود و برای دورنگھداشتن آن از ظلم بروکراسی،ادارہ ھای نظامی واز دیگر کار ھای بد اجتماعی اقدامات ویژہ صورت میگرد و درین زمینہ قانون سازی میگردد۔
12.۔دیکتاتوری،طرزحکومت یک حزبی،و اقدامات غیر جمہوری در امور سیاسی مورد اختلاف قرار گرفتہ نقش احزاب سیاسی و ادارہ ھای جمہوری و دیموکراتیک حمایت و تشویق گردیدہ برای توسعہ روند سیاسی مبارزہ میگردد۔
13.۔حقوق سیاسی جمہوری وشہروندی اقلیت ھای لسانی و مذہبی کہ در بلوچستان سکونت دارند کاملاََحفاظت میگرددوتمام آن قوانین تبعیضی کہ در جامعہ سبب تفرقہ اندازی میگردد و برای حقوق بشر مضراند،را کاملاََ از بین بردہ بدون کدام تبعیض بہ تمام شہروندان حقوق مساویانہ دادہ میشود۔
14.۔تمام آن قوانین دشمن کہ برای توسعہ منافع سرمایہ گزران و افسران شاہی دولت ھای استعماری بوجود آوردہ شدہ اند،لگوگردیدہ و بہ عوض آن ارزش ھا و عنعنات مثبت بلوچ و قوانین ھماھنگ بامنشورجہانی حقوق بشرمروج میگردد۔
15.۔برای شہروندان کہن سال و پیرخانہ ھای قدیمی اعمار گردیدہ و مراکز مراقبتی تاسیس میگردد۔پالیسی بیمہ کہن سالان بوجود آوردہ میشود ومسؤلیت تمام مصارف معلولین و معیوبین بدوش دولت سپردہ میشود وھرچہ ممکن تمام امکانات موردنیازبرای آنھافراہم میگردد۔
16.۔تجارت،استفادہ وانتشار مواد مخدر در بلوچستان بحیث جرایم سنگین شناختہ شدہ و برای تداوی متعادین مواد مخدر اقدامات سریع روی کار گرفتہ میشود و بہ مواد مخدر و افرادیکہ سبب اثرات منفی درجامعہ میشوند مبارزہ میگردد۔
17.در زمینہ توسعہ و تحفظ حقوق اساسی معلمین،داکتران،انجینیران،مھندسین وتمام کارمندان حرفوی و با استعاد اقدام میگردد۔
(10)دفاع:
درریاست بلوچ برای تامین امنیت و برای پاک نگھداشتن آن از عملکردھای توسعہ طلبی و مھاجمی اردوی ملی تشکیل دادہ میشود تاحدود جغرافیایی و تمامیت ارضی خود را حفظ نمودہ و از آن دفاع نمایدَ.
ختم شد