بلوچ نیشنل موومنٹ
منشور(براہوئی)
(1)پارٹی پروگرام
بلوچ راج ءِ سیاسی سیاسی و فکری وڑٹ بیدار، و منظم کننگ کن و بلوچ راجی آجوئی نا بحالی کن شیفکو نوشتہ ٹِک آتیا جہد کرو:
(i) بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچ راجی آجوئی نا بحالی کن اقوام متحدہ نا چارٹر نا رِد ئٹ نیشنلزم نا نظریہ تون جدوجہد کرو۔
(ii)بلوچ نیشنل موومنٹ نوآبادیاتی طاغت آتا دو آن بلوچ وتن نا ونڈ کننگ ءِ منپرنگ، راجی وحدت ءِ تاریخی، جغرافیائی، لسانی و ربیدگی بنماس آتیا پوسکن ہڈ تننگ و بلوچ ڈغار ءِ اسہ بیرک ئسے نا شیفان سیوت اٹ ہتنگ کن جہد کرو۔
(iii)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچستان آ کوزہ گیر ریاست آتا بڈ تروک سیاسی، پارلیمانی، بست و بندی، و استعماری ڈھانچہ نا بشخ اس مروف۔
(iV)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچ قومی آجوئی نا بحالی کن، جہد آجوئی کن کاریم کروک پارٹی تون اوار نظریاتی، فکری و انقلابی رِد ئٹ سیوتی محاذ اس ٹہیفنگ کن جہد کرو۔
(V)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچ راج نا راجی، سیاسی، معاشی، خواننگ و ربیدگی دیمروی کن بلوچستان ئٹ چاگڑدی انصاف، جمہوریت و دیمروی آ تالان ڈھانچہ ٹہیفنگ کن جہد کرو ءِ۔
(Vi)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچی بولی ءِ بلوچ راج نا بولی منیسہ بلوچی و براہوئی ادب نا دیمروی کن پامداری تون گام ارفک و بلوچستان ئٹ خوانندہ چاگڑد اس ٹہیفنگ کن لمئی بولی تیٹ خواننگ نا بست و بند کن جہد کرو ءِ۔
(Vii)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچستان ئٹ رائج استعماری و آبادیاتی قانود آتے ایسر کریسہ اوفتا جاگہ غا گچین ءُ بلوچ دود، اقدار، ربیدگ و رواج بندغی حق آتا جہانی منشور تون ہم کوپہ قانود ٹہیفنگ کن الّمی گام ارفو ءِ۔
(Viii)بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچستان ئٹی مذہبی، تعصب، فرقہ ورانہ دہشتگردی، قبائلی و لسانی بے رواداری و بد دننگ ءِ ماس کش کریسہ بلوچ چاگڑد ئٹ اجتماعیت، ایلمی، و راجی سیوت ءِ مُستی دننگ کن جہد کرو ءِ۔
(1) مسخت آک
بلوچ نیشنل موومنٹ راجی آجوئی نا بنماس آ بلوچ راجی اقتدار اعلیٰ نا واپسی کن جہد کرو ءِ۔ پارٹی بلوچ وطن آ پیشن نا کوزہ گیر راج آتا راجی بالادستی، کوزہ و بلوچ راج نا راجی اقتدار اعلیٰ آن دو خلاسی، کوزہ گیر راج نا ٹہیفوک زوراکی، استعماری، سیاسی و چاگڑدی ڈھانچہ ءِ بلوچ راج نا سیاسی، معاشی، چاگڑدی و ربیدگی پدماندہی نا سوب سرپد مریک۔ داڑان بلوچ راج نا راجی، سیاسی، معاشی، سماجی، تعلیمی و ربیدگی دیمروی کن ساڑی زوراک آ استحصالی و راجی زوراکی و بالادستی تیا ہڈ تروک استعماری بست و بند آن پورو دُو خلاسی کن جہد کرو ءِ۔
(2) راجی معاشی پروگرام
(i)بلوچ نیشنل موؤمنٹ بلوچستان اٹ راجی معیشت ءِ اوار دروشم نا معیشت (Mixed economy) نا بنماس آ راجی و ذاتی ملکیت و سرمایہ تا اواری تون اسہ فلاحی چاگڑد اس ٹہیفنگ کن جہد کرو ءِ و شیفکو تروک پالیسی تیا کاریم کننگو:
(i) بلوچ نیشنل موؤمنٹ بلوچ قوم نا سیاسی، معاشی و ربیدگی خواست آتے پیشن نا پلویڑ و اجاراداری ءِ ہر وڑ نا بد آ اثرات آتیان رکھیسہ بلوچ قوم نا آزات و خودمختار دیمروی ءِ پک کریسہ جہد کرو ءِ۔
(ii)بلوچ نیشنل موؤمنٹ بلوچستان ئٹ جاگیردارانہ و گماشتہ سرمایہ دارانہ معیشت نا پدرند آتا ایسری ءِ کریسہ راجی معیشت نا خواست آتا رِدئٹ صنعتی و‘ کِشت و کشار نا دیمروی ءِ پَک کرو ءِ۔ دا مسخت ءِ دوئی کننگ کن ہشری، زمیندار، چُنکا بزغر، سوداگر‘ و ماہی گیر آتا
معاشی دیمروی ئٹ اواری ءِ یخینی کریسہ اوفتا حق آتا رکھ ءِ کرو، و راجی صنعتکاری تون اوار اوار ذاتی صنعت و حرفت نا دلبڈی کرو ءِ۔
(iV)تیوہ غا کثیر القومی کارپوریشن و مالیاتی سرمایہ دار کمپنی تا سرمایہ کاری ءِ راجی مالیاتی بست و بند تون ہمکوپہ کننگو و ہندی صنعت و حرفت ءِ استعماری سرمایہ کاری نا بد آ اثرات آتیان رکھنگو۔
(V)ہندی صنعت آتا رکھنگ کن پیشن نا گڑاتا جلہو ءِ توننگو و گڑاتا پیشن دننگ نا آسرہ غا مننگ ءِ توریسہ تینا نت تیا سلینگ نا پالیسی تینا ئی کننگو۔
(vii)صنعت اٹ اُلس سیکٹر نا دلبڈی کننگو۔ تیوہ غا ملکی و غیر ملکی بینک، انشورنس کمپنی و راجی تلہ نا بھلا بھلا مالیاتی ادارہ غاتے راجی مرکزی بینک نا مالیاتی بست و بند تون اوار کننگو۔
(vii)بھلا اجارہ داری تے شیف خلیسہ نیامئی و چنکا تلہ نا سرمایہ کاری تا دلبڈی کننگو و، برابر ءُ کچ ئسے نا دیمروی اس دوئی کننگ کن بلوچستان ئٹ برابر صنعت آتا دام اس تالان کننگو، و پیشن نا ملک آتیتون سنگتی وڑئٹ تجارتی و اقتصادی ہمرئی کننگو۔
(viii)معدنی مڈی تیان زیات آن زیات فائدہ ارفنگ کن معدنی صنعت ہڈ تننگو و دا مڈی تیا اجارہ داری تے ایسر کریسہ مڈی تے راجی بشخ اٹ ہتنگو۔
(ix)بلوچستان ئٹ گیس نا ذخائر آتا دیمروی کن گچین ءُ گام ارفنگو و دانا بے برابری بشخ کننگ ءِ توننگو و بلوچستان نا تیوہ غا شار و خلقی علاقہ تے اسکان گیس سرکننگ ءِ یخینی کننگو کہ صنعت آتے شابیتی تننگ مرے و اُرا تا خواست آتیکن ہر شار ئٹ ہڑزان نرخ ءُ ایندھن تننگ مرے۔
(x) تیل نا کوڑی تا پٹ و پول، و اوفتے مُستی دننگ کن کاریم اٹ ہتنگ کن گچینی اٹ گام ارفنگو و دا کوڑی تیان پبی فائدہ ارفیسہ تہہ ئنا خواست آتا پوروی تون اوار تیل آن ودی مروک گڑاتے پیشن آ کشیسہ زَر دوئی کننگ مرو۔
(Xi) بلوچستان نا زیر زمین معدنی مڈی تیل، گیس، کوئلہ، یورینیم، آہن، سلفر، پتل، جپسم، کرومائیٹ و ایلو مڈی تا پٹ و پول کن بلوچ راجی خواست آتے اریسہ مُستی ہنوک مُلک آتیتون معاہدہ غاک کننگور۔
(Xii)مائننگ انڈسٹری نا دیمروی کن گچین وڑٹ بست و بند کننگو و دانا دیمروی و شابیتی کن پوسکنو ازباب مشینری تننگو۔
(Xiii)بلوچستان اٹ کوزہ گیر آتا گڈو کروک نیم جاگیردارانہ، متکنا و پد ماندہ پیدواری سیالی تیان دو خلاسی کن کشت و کشاری معیشت ءِ پوسکنا دور نا خواست آتون ہمکوپہ کننگ کن کشت و کشاری اصلاحات نا پالیسی تینا کننگو و کشت کشاری ڈغار تا ملکیت نا کچ کم و وَد 50ایکڑ ڈور، و اسہ یونٹ پیدوار نا حساب ئٹ پِر شلوک ڈغار تا ملکیت نا کچ ہڈ تننگو و تیوہ غا غیر آبات ڈغار تے بے ڈغار بزغر تیٹ ملکیت نا کچ ئتون بشخنگو۔
(xiv)کشت و کشاری ڈغار تا دیمروی کن کشت و کشار ءِ صنعت ئسے نا ہند تننگو۔ کشت کشار کروک و بزغر تے پوسکنا کشت و کشاری ازباب، ٹیکٹر، کد، کشت و کشاری دوائی و بِج و ایلوفتا بیدس زر آن تننگ ءِ یخینی کننگو و اوفتیا ہچو وڑ ئسے نا ناجائز کشت کشاری ٹیکس و پوڑی دائے اس ہلنگپرو۔
(xv)زمیندار و چنکا بزغر تیکن کشت و کشاری پیدوار ئٹ زیاتی ہتنگ کن بیدس سود آن کشت وکشاری وام و ایلو مالی گرانٹس تریسہ ڈغار تیا ہشری و بزغر آتا است بڈی و رکھنگ کن قانود ٹہیفنگو و ڈغار تیا ہشری و بزغر آتے گَل ٹہیفنگ نا حق تننگو۔
(xvi) آبی مڈی تا دیمروی کننگو۔ دیرتس نا بست و بند ءِ گچین ٹہیفنگ کن زیر زمین آبی مڈی تے کاریم اٹ ہتنگ تون اوار اوار نوکاپ نا دیر ءِ مُچ کننگ کن تیوہ غا دریا، ڈور و جَل تیا بھلو بھلو ڈیم و چیک ڈیم جوڑ کریسہ دافتیان فائندہ دوئی کننگو۔
(xviii)ٹیکس ئنا گچینو بست و بند اس ہڈ تننگ کن مُستی ہنوک ملک آتیان فائدہ ارفنگو۔ ریونیو نا مڈی تیٹ ودکی کن معاشی چاہندار تیا ہڈ تروک اسہ ریسرچ سینٹر اس ہڈ تننگو، ہرا اسہ فلاحی چاگڑد ئسے نا ہڈتس کن راجی زر آتے دیمروی نا کاریم تیٹ ہتنگ کن منصوبہ بندی کرو ءِ۔
(3) ماہیگیری و سمندر مڈی
(i)مچی ہلوک و سمندری مڈی تا دیمروی کن مچی ہلوک آتے پوسکنو ازباب ہرا سمندری مخلوق نا قتل و کوش اٹ بفس، ہڑزان بشخ آتیا وام، کشتی، انجن و دام آتا تننگ و فنی ہیل تس کن گچینی ئٹ بست و بند کننگو۔ تیوی ساحلی علاقہ آتیٹ بندرگاہ ہڈ تریسہ مچی تا پیدوار ءِ پوسکنا پیکنگ و اوفتے رکھنگ کن کولڈ اسٹوریج و فیکٹریک ہڈ تننگور، و مچی پیدوار ءِ پیشن ملک آتیا دننگ کن ہندی و ڈنی تلہ غاتیا مارکیٹنگ نا ضمانت تننگو۔
(ii)کو آپریٹو سوسائٹیز ہڈ تریسہ مچی تا فارم جوڑ کننگو و مچی ہلوک آتا معاشی رکھ ءِ یخینی کننگو۔
(4) مالداری وجنگلی خلقت نا رکھنگ
(i)مال (میڷ ہیٹ و ایلو) نا نسل ءِ مُستی دننگ ومال نا کُن خور کن کیٹل فارمز ٹہیفنگو۔ خانہ بدوش آباتی ءِ بنماسی بندغی آسراتی تننگ کن گچینی ئٹ گام ارفنگو، و اوفتے دیر، بجلی، ہندی مننگ نا جاگہ، خواننگ، جانجوڑی، ہن و بر نا آسراتی و روزگار نا موقع غاک تننگور۔ مال تا زنک ئنا ودشت کن فارمز و پولٹری فارم آتے اُرائی صنعت نا ہند تننگو و بینک آتیان وام تننگ نا آسراتی ہم تننگو۔
(ii) جنگلی خلقت نا رکھ کننگو۔ قدرتی بئے بوچ، جنگلی ساہدار، و چُک آتا رک و جنگل آتا دیمروی کن قانود ٹہیفنگو و راجی پارک ہم ٹہیفنگو۔
(iii)سیل و سوات ءِ مُستی دننگ کن سیل و سوات نا ہند آتے زیبا کننگو۔ سیل و سوات نا شعبہ ءِ صنعت ئسے نا ہند تریسہ دادے زَر دوئی کننگ نا گچینو وسیلہ اس ٹہیفنگو۔
(5)حوالکاری
(i)تجارت و، ہن و برنا وسیلہ غاتے پوسکنا دور نا خواست آتون بلوچستان نا زمینی حالیت آتے اریسہ ہن و بر نا گچینو بست و بند کننگو۔ سڑک، پول، ریل پٹڑی، زمینی و آسمانی پوسکنا حوالکاری نا نیٹ ورک ہڈ تننگو کہ بلوچستان نا تیوہ غا علاقہ آک اسٹ ایلو تون اوار مننگ کیر۔
(ii)معلومداری ٹیکنالوجی، پوسکنا الیکٹرانک ازباب و کمپوٹر ٹیکنالوجی نا وسیلہ ئٹ گلوبیل ولیج تون گوفنگو و دادے پوسکنا دور نا خواست آتون ہمکوپہ کننگ کن دمدستی تون پوسکنا ٹیکنالوجی تون خواننگ و ہیل تس نا جہانی گچینی تیا ہڈ تننگور۔
(6)خواننگ نا پروگرام
(i)خواننگ نا ادارہ غاتیٹ نوآبادیاتی و پوسکنا نوآبادیاتی بند و بستی خواننگ ءِ ایسر کننگو۔ راجی خواست و پوسکنا دور نا خواست آتے مونا تخیسہ پوسکنا تعلیمی نصاب ٹہیفنگو، ہرافتیٹ سائنس و ٹیکنالوجی، راجی تاریخ، تہذیب و تمدن و گچین راجی اقدار آتا گچین وڑاٹ خیال تخنگو ہرا ایلو جہانی یونیورسٹی تیکن امنا کروک مریر۔
(ii)تپئی و تجارتی بنماس آتیا ہڈتروک بست و بندی تعلیم ءِ ایسر کریسہ تیوہ غا خلقت ءِ اسہ دروشم نا تعلیم نا آسراتی تننگو۔ خلق آتیٹ بنماسی خواننگ نا مرکز ملنگو۔ خواننگ بے دس زر آن و الّمی مرو۔
(7)تہذیب و ربیدگ
(i)بلوچ تاریخی میرات نا پٹ و پول و اوفتا رکھ اکن گچین ءُ گام ارفنگو ءِ۔
(ii)بلوچی و براہوئی بولی نا ادیب، شاعر، محقق، فنکار، مصور، و شیئر و باگل تون تفوک بندغ تا اُست بڈی کن ادارہ ٹہیفنگو۔
(iii) بلوچی دوچ، کشیدہ و طرزتعمیر نا دیمروی و شابیتی کن گچینی ئٹ گام ارفنو۔
(8) آجو، مثبت و غیر جانبدار خارجہ پالیسی
(i)بلوچ نیشنل موومنٹ آجو، مثبت و غیر جاندار آ خارجہ پالیسی ءِ تینا کریسہ جہانی راج آتیتون پرامن بقائے باہمی نا اصول آتا رد ئٹ برابری نا بنماس آ سیاسی، معاشی، اقتصادی، تجارتی و ربیدگی سیالی ٹہیفو۔
(ii) تیوہ غا ہمسایہ ملک آتیتون زَبرسنگتی کننگو و اسہ ایلو تون تہہ ئنا معاملہ غاتیٹ ہڑاند شاغپرنگ نا پالیسی ءِ مُستی دریسہ ایلمی نا سیالی تیکن کسر ملنگو۔
(iii) بلوچ نیشنل موومنٹ جہانی پڑ آ امن، انسانیت نا رکھ، جمہوریت و زرگزرانی دیمروی نا دوئی کننگ کن امن پسند جہانی طاغت آتیتون اوار مریسہ جنگ و ایٹمی سلاء تا ایسری کن جہد کرو ءِ و شابیت کچ اسیٹی تباہی بش کروک سلاء تا گو ئٹ اوار ملک آتااُست بڈی کپروہرا اقوام متحدہ نا چارٹر آن چھپ ہننگ و جہانی قانود آتیان رد مرور۔
(iv)بلوچ نیشنل موومنٹ نوآبادیاتی و پوسکنا نو آبادیاتی بست و بند، نسل پرستی و بد آ سلوک نا برخلاف ہر پڑ آ جہد کرو و دا طاغت آتا برخلاف جہد کروک ملک و سیاسی تحریک آتون پورو کمک کننگو۔
(v)بلوچ نیشنل موومنٹ استعمار دشمن راجی آجوئی نا تحریک، خواری کش تحریک و جمہوریت پسند طاغت آتون امنائی کرو و راجی آجوئی نا حق ءِ ہر راج ئنا فطری حق گوندیسہ دا آفاقی اصول ءِ جہانی امن، انسانیت نا رکھ، سیاسی، معاشی و راجی دیمروی نا بنماسی اساس نا دروشم تون منک۔
(9)بنماسی بندغی، جمہوری و چاگردی حق آتا ہتنگ و رکھ
بلوچ نیشنل موومنٹ بلوچستا ن ئٹ سیاسی و چاگردی ڈھانچہ ءِ راجی جمہوری سانچہ اٹ شاغنگ کن بنماسی بندغی، جمہوری و چاگردی حق آتا واپس ہتنگ و رکھ کن تروک ٹِک آتیا جہد کرو ءِ:
(i)بلوچ نیشنل موومنٹ، بلوچستان ئٹ راجی جمہوری طرز سیاسی و معاشرت و خلقت نا حاکمیت کن مخلوق ءِ طاغت نا بنماس سرپد مریسہ بندغ نا دوٹی بندغ نا استحصال نا پورو ایسری کرو، و ہر شاری نا بیدس رنگ و نسل، مذہب و عقیدہ، ذات و جنس، بلوچ راجی اقتدار اعلیٰ نا ہڈ تس نا بشخ آتیٹ اوار مننگ، عہدہ دوئی کننگ، خلقت نا ادارہ آتیٹی گچین مننگ و مملکتی معاملہ غاتیٹ تینا ہیت ءِ مونا تخنگ نا برار آجوئی نا حق نا ضمانت ایتو۔
(ii)راجی جمہوری سیاست نا پالیسی نا بنماس خلقت نا جمہوری بست و بند آ ہڈ تننگو، ہرا خلقت نا آسراتی، دیمروی و خوشحالی نا ضامن مرو۔
(iii)اسہ بندغ اسہ ووٹ نا اصول نا ردئٹ خلقت نا ہیت نا حق ءِ منیسہ اودے شرف و رکھ تننگو۔ جتا گچین کاری نا وڑ ڈول نا جاگہ غا ”بالغ رائے دہی“ اسہ بندغ اسہ ووٹ نا بنماس آ ”مخلوط طریقہ گچین کاری“ نا اصول ءِ تینا کننگو۔ و نوشت و تران، تنظیم سازی، ہیت کننگ نا آجوئی نا ضمانت تننگو۔
(iv)جنسی شیفی بڑزی تا ایسری کننگو، چاگرد ئٹ زالبول و نرینہ نا اسٹ و برابر حق آتیکن جہد کننگو و بلوچ راجی ہڈ تس و دیمروی نا عمل ئٹ بلوچ زالبول نا برابر آ اواری ءِ یخینی کننگو۔
(v)روزگار، تعلیم، ہند، جانجوڑی، کُن خور، و ایلو بنماسی آسراتی تا سر کننگ ءِ بنماسی حق نا ڈول اٹ مننگو و دا بابت عملی ءُ گام ارفنگو۔
(vi) چناتا حق آتا رکھ کننگو۔ اوفتا ودشت، خواننگ و ہیل تس و جانجوڑی و کُن خور نا خواست آتیا گچینی تون پام کننگو کہ او چاگرد نا دیمروی ئٹ جانجوڑ، و لائخ بندغ نا دروشم ئٹ جوانو تعمیری کڑد اس ایسری تننگ کیر۔
(vii)تپئی و تجارتی بنماس آتیا ہڈ تروک تعلیمی ادارہ غاک بند کننگور، و تیوہ غا شاری تے اسہ ڈول خواننگ نا آسراتیک تننگور۔ خواننگ مفت و الّمی کننگو۔ لمئی بولی تیٹ خواننگ ءِ بنماسی حق نا ڈول ئٹ منیسہ دادے تعلیمی ادارہ تہٹی ہتنگو۔
(viii)بلوچستان نا شاری و خلقی علاقہ غاتیٹ جہانی ڈول نا پوسکنا تعلیمی، فنی و سائنسی درسگاک و جانجوڑی نا ہند آک ملنگور۔
(ix)خواری کش آتے یونین سازی، ہڑتال نا حق، اجتماعی سوداکاری نا حق آتے دننگ کن جہد کننگو۔ و آئی ایل او نا چارٹر نا ردئٹ خواری کش آتا حق آتا رکھ کننگو۔ خواری کش آتا کم آن کم تنخواہ نہاد آتے اُریسہ ٹہیفنگو۔
(x)خواری کش و اوفتا چنا تا جانجوڑی و اوفتا چنا تے خواننگ نا آسراتی تننگ کن مناسب صنعتی قانود ٹہیفنگو۔ نیز، صنعتی ماحول ءِ زَبر کننگ و شڑط آتے آسان کننگ کن گچین وڑ ئٹ قانودی بست و بند کننگو۔
(xi)خلقت ءِ دمدستی تون انصاف تننگ کن عدلیہ ءِ انتظامیہ آن جتا کننگو و انتظامیہ و بیوروکریسی نا ظلم، بدعنوانی و ایلو چاگردی بدی تیان ساف تخنگ کن گچین ڈول گام ارفنگو و دا ردئٹ قانود ٹہیفنگو۔
(xii)امور سیاست ئٹ آمریت، اسہ جماعتی ڈول حکومت و غیر جمہوری کاریم تا مخالفت کریسہ سیاسی گل و جمہوری ادارہ غاتا کڑدار ءِ منیسہ سیاسی عمل ءِ شابیتی بشخنگ کن جہد کننگو۔
(xiii)بلوچستان ئٹ آبات تیوہ غا لسانی و مذہبی اقلیت آتا بنماسی جمہوری و شاری حق آتا رکھ کننگو و تیوہ غا امتیازی قانود، ہرا چاگڑد ئٹ فرق نا سوب ءُ یا بنماسی بندغی حق آتے زیمی کیرہ، تا ایسری ءِ کریسہ تیوہ غا شاری تے بیدس فرخ آن اسہ ڈول حق و مراعات تننگو۔
(xiv)ہمو تیوہ غا اُلس دشمن مَون آ قانود آتے پد بٹنگو ہرا استعماری و نوآبادیاتی افسر شاہی، جاگیرداری و گماشتہ سرمایہ دار آتا مفاد آتا رکھ اکن ٹہیفنگانو، اوفتا جاگہ غا مثبت بلوچ ربیدگ و اقدار، رواج، بندغی حق آتا جہانی راہبند تون اوڑدہ قانود ٹہیفنگو۔
(xv)زیات سَن شاری تیکن اولڈ ہومز (پیرانگاتا اُراک) و خیالداری نا ہند ٹہیفنگو۔ اولڈ ایج بینیفٹ بیمہ پالیسیک ٹہیفنگور، شَل مننگنا دروشم ئٹ تیوہ غا خڑچ آتا ذمہ واری ریاست نا دوٹی مرو۔ پیر انگا شاری تیکن آسراتی تا ہر مننگ کروک بست و بن کننگو۔
(xvi)بلوچستان ئٹ نشہ نا سوداگری، کاریم اٹ ہتنگ و تالانی ءِ بھلو ڈو اس پن کننگو و نشہ نا گواچی بندغ آتا جانجوڑی کن دمدستی گام ارفنگو۔ نشہ و ایلو چاگردی بدکاری تا توننگ کن جہد کننگو۔
(xvii)ڈاکٹر، انجینئر، استاد، و تیوہ روزگار،و لائخی تخوک بندغ آتا بنماسی حق آتا رکھ ءِ یخینی کننگو۔
(10)رکھ
بلوچ ریاست ئٹ امن ئنا ہڈ تس، جارحانہ و توسیع پسندانہ عزائم آتیان ساف روزگاری بنماس آتیا راجی لشکر ٹہیفنگو ہرا تینا جغرافیائی سیم آتا رکھ ءِ کرو۔